ناصرخسرو و علوم رایج زمان خود

نویسندگان

دکتر محمدرضا برزگر خالقی

چکیده

در این مقاله آنچه را که ناصرخسرو در دیوان در بارهء اطلاعات علمی خویش بیان داشته، مورد بررسی قرار داده ایم. از آنجا که مشغلهء اصلی ذهن او، مذهب و اعتقادات دینی است، به تبع آن، مطالعه در اصول مذاهب مختلف و بررسی آرای آنان نیز مورد توجه شاعر قرارگرفته است. ناصرخسرو را به حق قبل از شاعر بودن، باید حکیم فرزانه و متکلمی خردگرا دانست, چون و چرا کردن، مقدم دانستن تحقیق بر تقلید و پیگیری مسایل کلامی از جمله عللی بودکه باعث بروز تحولات بزرگ روحی در جان و دل وی شد و همین شوق تفحص و تحقیق بودکه ار را در علوم زمان خود سرآمدکرد و در علومی مانندکلام و فلسفه، منطق، حساب و هندسه، موسیقی و علرم قرآنی متبحر ساخت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فردوسی، ناصرخسرو و اسماعیلیّه

پژوهندگان شاهنامه پیش از این اغلب به­ تشیّع فردوسی، از گونۀ زیدی و دوازده امامی و اسماعیلی اشاره­ کرده­اند­. نگارنده نیز نظرِ اخیر را بـه­ حقیقت نزدیک­تر می­بیند زیرا 1- میانِ اسماعیلیان و دهقانانِ ایران­دوست، پیوند­هایِ بسیار نزدیک وجود داشته است و اهل تسنّن پیوسته اسماعیلیّه را به داشتن باورهای کهن ایرانی متّهم می­کردند؛ 2- فردوسی مانند ناصرخسروِ اسماعیلی و اسماعیلیان، هم­راهیِ تشبیه و تنزیه را در شناخ...

متن کامل

بررسی تطبیقی استعارۀ مفهومی زمان در اشعار ناصرخسرو و اخوان ثالث

یکی از پیچیده‌ترین مباحثی که نظریۀ مفهومی با آن روبروست، ماهیت بازنمود زمانی است. همان‌طور که زمان اغلب نمونه‌ای از مفاهیم انتزاعی مطرح است، بررسی اینکه چگونه زمان در نظام مفهومی بشر نمود می‌یابد، منجر به رخداد برخی مسائل مهم در حوزۀ علوم شناختی شده است. استعارۀ مفهومی زمان در آثار شاعران قرون مختلف، به صورت‌های متفاوتی بروز یافته است. آشنایی با نوع نگرش و دیدگاه آنها مطمئناً در درک و شناخت ویژگ...

متن کامل

ناصرخسرو و پساقصیده (تحلیل شاخصه های پسامحوری در قصاید ناصرخسرو)

قصیده از سنتی­ترین قالب­های ادبی است که بنابه کلیت منسجمش ظرفیت ویژه­ای در مدح و تعلیم دارد. موضوع واحد و پردازش این موضوع در یک قالب و ساختار بسته باعث می­شود تا القای معنی و تأثیرگذاری قصیده بر مخاطب بیشتر شود. قصاید ناصرخسرو، برعکس قصاید رایج سبک خراسانی، بنابه تأویلی بودن زبان، فرمی فرارونده، صیروری و چندلایه به خود گرفته­اند که می­توان اصطلاح پساقصیده را برای آنها به کار برد. پساقصیده، ناظ...

متن کامل

تعیین زمان بحرانی کنترل علف‌های هرز در شرایط کشت رایج و فواصل ردیف خیلی باریک پنبه

به منظور تعیین زمان بحرانی کنترل علف‌های هرز در پنبه (رقم خرداد) در شرایط کشت رایج و فواصل ردیف خیلی باریک آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1394 در شهرستان سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی عبارت بودند از: نظام کشت رایج (کشت با فواصل ردیف 70 سانتیمتر) و فواصل ردیف خیلی باریک (کشت با فواصل ردیف 20 سانتیمتر) و طول دوره تداخل علف‌های هرز (0، 3...

متن کامل

کلمه و سخن در جهان بینی ناصرخسرو

ناصرخسرو قبادیانی بلخی، فیلسوف و شاعر ایرانی قرن پنجم هجری پس از کسب علوم مختلف با «داعیان اسماعیلی مذهب»آشنا گشت و در اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود تبحر پیدا کرد وی بر اساس نگرش مذهبی خود به نظریه‌ای خاص درباره‌ی کلمه و سخن دست یافت او کلمه را وجودی می‌داند که با دو نوع آفرینش ابداعی و انبعاثی، ابتدا عقل و سپس نفس را هویدا می‌سازد. به نظر ناصر خسرو کلمه هدیه‌ی آسمانی و مبدأ ظهور کثرات است و ک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی(منتشر نمی شود)

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی

ISSN

دوره 54و55

شماره 3 2004

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023